Η χρήση του διαδικτύου ως μέσο ενημέρωσης, διασκέδασης αλλά και εργασίας το έχει καταστήσει ένα βασικό εργαλείο για πολλούς ανθρώπους και κάθε μέρα που περνά ο συνολικός αριθμός των χρηστών του θα αυξάνεται. Κάποιοι απλά διαβάζουν τα νέα στην εφημερίδα, περνούν απλά την ώρα τους παίζοντας ένα online παιχνίδι ή χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να διεκπεραιώσουν μέρος της εργασίας τους. Ανεξάρτητα με τους λόγους χρήσης του από ανθρώπους το διαδίκτυο αποτελεί ένα μέσο για τη διεξαγωγή μιας έρευνας και οι χρήστες του τον πληθυσμό στον οποίον μπορεί να απευθυνθεί ο ερευνητής. Η φύση και το μέγεθος του διαδικτύου δεν επιτρέπει την κατάρτιση ενός καταλόγου χρηστών όπως συμβαίνει με τους συνδρομητές τηλεφωνίας, καθώς το μέγεθός του δεν είναι σταθερό και αυξάνεται ή μειώνεται κάθε δευτερόλεπτο που περνά. Όμως λίστες με διευθύνσεις αλληλογραφίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δειγματοληπτικά πλαίσια. Το διαδίκτυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο βοηθητικά στην διεξαγωγή μιας έρευνας όσο και ως κύριο μέσο. Η χρήση μιας ιστοσελίδας με οδηγίες συμπλήρωσης ενός ερωτηματολογίου ή η χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την αποστολή των απαντημένων ερωτηματολογίων μπορούν να δράσουν επικουρικά σε μια τυπική έρευνα. Όταν χρησιμοποιείται ως κύριο μέσο για την διεξαγωγή μιας έρευνας τότε οι χρήστες του στο σύνολο μπορούν να αποτελέσουν τον πληθυσμό για μια καθολική έρευνα ενώ χρήστες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μπορούν να αποτελέσουν υπό σύνολα του πληθυσμού. Για παράδειγμα όσων χρηστών η μοναδική διεύθυνση IP προέρχεται από την Ελληνική επικράτεια μπορούν να αποτελέσουν υποσύνολο ενδιαφέροντος.
Τα πιθανά πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα σαφώς επηρεάζουν την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος. Η πρόσβαση σε ένα πληθυσμό χωρίς όρια μας δίνει για πρώτη φορά την δυνατότητα να διεξάγουμε έρευνες μεγάλης κλίμακας, διασυνοριακές και διαπολιτισμικές έρευνες αλλά και να έχουμε πρόσβαση σε μικρούς και απομακρυσμένους πληθυσμούς. Επίσης το διαδίκτυο ως μέσο επικοινωνίας είναι σαφώς πιο οικονομικό και ευέλικτο, ανεξάρτητο από τον χρόνο και την θέση. Αρκεί το κοινό στόχος να έχει πρόσβαση σε αυτό. Η αυτοματοποιημένη ανάλυση των δεδομένων είναι επίσης ένα σημαντικό πλεονέκτημα της διεξαγωγής της έρευνας μέσω διαδικτύου καθώς τα δεδομένα καθώς συλλέγονται ηλεκτρονικά και σε βάσεις δεδομένων είναι άμεσα διαθέσιμα προς επεξεργασία σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μεθόδους όπως η συνεντεύξεις ή τα έντυπα ερωτηματολόγια για τα οποία ο ερευνητής θα πρέπει να επεξεργαστεί χειροκίνητα τα δεδομένα που συλλέχθηκαν. Για παράδειγμα η ηλεκτρονική καταγραφή των ψήφων στις εκλογές μπορεί να δώσει άμεσο και ακριβές αποτέλεσμα με το κλείσιμο της κάλπης. Η ανωνυμία των συμμετεχόντων μπορεί να εξασφαλισθεί με καλύτερο τρόπο καθώς το επιτρέπει η τοπολογία του διαδικτύου. Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τη χρήση του διαδικτύου είναι πολλά και μεγάλα, όμως κατά τη διαδικασία της δειγματοληψίας υπάρχουν επίσης αρκετά ζητήματα που πρέπει να προσεχθούν από τον ερευνητή.
Η δειγματοληπτική μέθοδος που θα επιλεχθεί θα έχει αντίκτυπο στον τύπο του δείγματος που θα παρθεί και πρέπει πολύ προσεκτικά να επιλεχθούν σε σχέση με τους στόχους της έρευνας. Πηγές για τη δημιουργία του δείγματος μπορούν να αποτελέσουν οι διαφημίσεις για τη συμμετοχή, προσκλήσεις από φίλους μέσω ηλεκτρονικής διεύθυνσης, κατάλογοι ηλεκτρονικών διευθύνσεων, σύνδεσμοι σε ιστοσελίδες, συνδρομητές σε ιστοσελίδες, ομάδες ενδιαφέροντος κα. Ένας κρίσιμος παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος εγκυρότητα των δεδομένων, τόσο των δηλωθέντων στοιχείων για την ταυτότητα του χρήστη ( φύλο, ηλικία, εθνικότητα κτλ. ) όσο και η ακρίβεια στις απαντήσεις. Η φύση του διαδικτύου δεν αφήνει τον απόλυτο έλεγχο στον ερευνητή καθώς δεν μπορεί να εξακριβώσει πολλά από τα στοιχεία όπως θα μπορούσε αν διεξήγαγε πρόσωπο με πρόσωπο συνέντευξη. Η σύγκριση των αποτελεσμάτων με εκείνα ενός δείγματος εκτός διαδικτύου είναι μια ενέργεια που μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση του δείγματος. Επίσης οι συνθήκες κάτω από τις οποίες διεξάγεται μια έρευνα μέσω διαδικτύου είναι αδιευκρίνιστες. Η άνετη θερμοκρασία, η πίεση του χρόνου, η ησυχία και άλλοι σημαντικοί παράγοντες δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχο του ερευνητή και μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του δείγματος. Η δυνατότητα για πρόσβαση στο διαδίκτυο εξαπλώνεται σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, αυτό δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν την δυνατότητα να πληρώσουν την αντίστοιχη συνδρομή. Σε μια έρευνα παγκόσμιας κλίμακας θα πρέπει να ληφθεί υπόψη από τον ερευνητή ότι το ποσοστό κατοίκων της Αμερικής και της δυτικής Ευρώπης που κάνουν χρήση του διαδικτύου είναι σαφώς μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό των κατοίκων της υποσαχάριας Αφρικής και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Ο ερευνητής θα πρέπει να λάβει υπόψη του τόσο τα πλεονεκτήματα που το διαδίκτυο προσφέρει όσο και τους περιορισμούς καθώς η ποιότητα του δείγματος μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό. Επίσης όπως άλλωστε είναι απαραίτητο σε κάθε περίπτωση πρέπει να αναφέρεται από τον ερευνητή ότι έγινε χρήση του διαδικτύου πριν οποιαδήποτε γενικοποίηση στο σύνολο του πληθυσμού. Οι προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά τη διαδικασία της δειγματοληψίας είναι μεγάλες, όσο και τα πλεονεκτήματα που μπορεί να αποκομίσει ένας ερευνητής.
Περισσότερες πηγές :